نویسنده: دکتر کسری طبری*




 
با توجه به استرس‌ها و فعالیت‌های زیاد افراد روزمره در جوامع امروزی؛ خشکی و بوی بد دهان یکی از مشکلات رایج است. هر عاملی که بتواند باعث خشکی دهان شود، باعث ایجاد بوی بد دهان هم خواهد شد؛ مانند ابتلا به بیماری‌های سیستمیک نظیر دیابت، فشارخون، بیماری‌های قلبی یا مصرف داروهایی که مصرف آنها خشکی دهان را در پی خواهد داشت. بیماری‌های دستگاه گوارش و سینوزیت هم می‌توانند چنین عارضه‌ای را به دنبال داشته باشند. بیماری‌های دهان و دندان نیز در صدر فهرست علل بوی دهان قرار دارند بنابراین توصیه می‌شود هنگام مواجهه با این مشکل، به عنوان اولین اقدام به دندان‌پزشک مراجعه کنید.
بوی بد دهان (هالیتوزیس) مشکلی آزاردهنده است که در بسیاری از مواقع تلاش برای درمان آن، فرد را دچار سردرگمی می‌کند. علت‌های ایجاد بوی بد دهان عبارتند از: 1) بیماری‌های دهان و دندان شامل پوسیدگی‌های وسیع دندانی یا بیماری‌های لثه، 2) بیماری‌های دستگاه تنفسی شامل سینوزیت، پولیپ بینی و برونشکتازی ریوی، 3) بیماری‌های دستگاه گوارش شامل ریفلاکس و مشکلات معده ناشی از عفونت هلیکوباکترپیلوری، 4) نارسایی مزمن کلیه که باعث عدم دفع مواد زائد از بدن می‌شود و 5) شرایط روحی- روانی فرد.
در بسیاری موارد هم علت ایجاد بوی بد دهان غیر پاتولوژیک و مربوط به شرایطی مانند گرسنگی طولانی، ناشتا بودن، قاعدگی و استعمال دخانیات است.
اولین گام برای درمان تشخیص علت اصلی بوی بدی است که با مصرف مواد خوشبوکننده مانند دهانشویه و آدامس برطرف نمی‌شود.
اگر بوی بد دهان به دلیل فعالیت‌های زیاد روزمره و استرس باشد، می‌توان از این مواد خوشبوکننده برای برطرف کردن آن استفاده کرد. بهترین این مواد، آدامس‌های بدون قند (یا دارای قند زایلیتول) هستند که جویدن آنها با افزایش دادن ترشح بزاق نه تنها به رفع بوی بد دهان کمک می‌کند بلکه برای سلامت دندان‌ها نیز مفید است. آدامس‌های معمولی با اسانس نعناع و... هر چند ممکن است در کوتاه‌مدت بوی بد دهان را برطرف کند اما در طولانی‌مدت با ایجاد پوسیدگی باعث تشدید مشکل خواهد شد.
دهانشویه‌های مختلفی در بازار وجود دارد. در این میان استفاده از دهانشویه فلوراید به صورت هفتگی و روزانه توصیه می‌شود. دهانشویه‌های تجاری در صورتی که محتوای آنها به‌طور دقیق مشخص نباشد، توصیه نمی‌شوند زیرا بسیاری از آنها حاوی الکل زیاد یا مواد مخدری هستند که با خشک کردن دهان می‌توانند باعث پوسیدگی و سرطان مخاط دهان شوند. اگر داروهای گیاهی نظیر گل میخک را هم در دهان بگذارید، بوی بد دهان را از بین می‌برد ولی استفاده طولانی‌مدت آن ممکن است عوارض مخاطی همراه داشته باشد. توصیه می‌کنم قبل از استفاده از این مواد تجاری، حتما با دندان‌پزشک خود مشورت کنید.

پی‌نوشت‌ها:

* متخصص ترمیمی و زیبایی و استادیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

منبع: هفته نامه سلامت